Αριστοφάνης - Εκκλησιάζουσες (κωμωδία)

  

     Η υπόθεση του έργου είναι μάλλον δημιούργημα της φαντασίας του Αριστοφάνη, ωστόσο τοποθετείται χρονικά σε μια εποχή που θεωρείται πιθανό ότι πράγματι οι γυναίκες της Αθήνας αντιδρούσαν έντονα στην αντρική εξουσία. Ενδεχομένως γραμμένη το 391 ή το 392 π.Χ., ασχολείται με την πολιτική ή μάλλον με μία πλευρά της, αυτή της πειθούς. Είναι όμως η εποχή κατά την οποία ο Αριστοφάνης περνά από την αρχαία στη μέση κωμωδία, μια αλλαγή που ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά τη «Λυσιστράτη» (411 π.Χ.), όταν φαίνεται πως εγκατέλειψε για λίγο το θέμα της πολιτικής. Χρειάστηκαν 19 περίπου χρόνια για να ασχοληθεί ξανά με το θέμα, όμως οι «Εκκλησιάζουσες», όπως αργότερα και ο «Πλούτος» (388 π.Χ.), αν και έχουν και πάλι ως κύριο θέμα την πολιτική, είναι λιγότερο αιχμηρά έργα σε σχέση με παλαιότερες  κωμωδίες του.

     Οι «Εκκλησιάζουσες» παραμένουν, ωστόσο, μία ακόμα πολιτική κωμωδία-σάτιρα, από τις χαρακτηριστικές του Αριστοφάνη, στην οποία για άλλη μια φορά - μετά τη "Λυσιστράτη" - τάσσεται υπέρ των γυναικών. Η πρωταγωνίστρια του έργου, η δυναμική και κατεργάρα Πραξαγόρα, είναι εκείνη που θα αναλάβει τα ηνία της γυναικείας επανάστασης, όχι με σκοπό την επαναφορά σε προηγούμενες καταστάσεις, όπως συμβαίνει με τη Λυσιστράτη, αλλά με μοναδικό στόχο την αλλαγή ολόκληρης της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

     Η πανούργα, λοιπόν, Πραξαγόρα μεταμφιέζεται σε άνδρα, μαζί με όλες τις γυναίκες της Αθήνας και η γυναικεία πομπή φτάνει ως την Εκκλησία του δήμου - στην οποία οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου - και ψηφίζουν νόμο, σύμφωνα με τον οποίο η εξουσία περνά στα χέρια των γυναικών. Κάτι που φέρνει κυριολεκτικά τα πάνω κάτω, σε θέματα όπως η κοινή περιουσία και οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων.

     Αγάπη προς τις γυναίκες, αντίδραση στην πολιτική ή απλή παρουσίαση των ανθρώπινων ελαττωμάτων; Τι απ' όλα αυτά αντιπροσωπεύουν οι «Εκκλησιάζουσες»; Μάλλον και τα τρία, αφού ο Αριστοφάνης ήταν πάνω απ' όλα ο ποιητής των μεγάλων μας ατελειών, που είχαν άμεση επίδραση τόσο στην πολιτική όσο και στη θέση των γυναικών μέσα στην κοινωνία. Κι αν ο μεγάλος κωμωδιογράφος δεν κατάφερε να αλλάξει την κοινωνία της εποχής του ή του δικού μας παρόντος, έχει σίγουρα καταφέρει να μας κάνει ακόμα να γελάμε με τα κατορθώματα της Πραξαγόρας. 

  

Ιούλιος Βερν

    Γάλλος συγγραφέας, ο παραμυθάς και οραματιστής που εισήγαγε στη λογοτεχνία το είδος της επιστημονικής φαντασίας. Μυθιστορήματα, όπως «20.000 λεύγες υπό τη θάλασσα», «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες», «Από τη Γη στη Σελήνη», «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» και η «Μυστηριώδης Νήσος», αποτελούν προσφιλή αναγνώσματα. Ήρωες, όπως ο Φιλέας Φογκ και ο Κάπτεν Νέμο. εξάπτουν τη φαντασία μικρών και μεγάλων.

    Ο Ιούλιος Βερν (Jules Verne) γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1828 στη Ναντ, παραθαλάσσια πόλη της Γαλλίας στις ακτές του Ατλαντικού. Η γενέθλια πόλη του αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Βερν, όταν από μικρός παρατηρούσε με τις ώρες τα καράβια να περνούν από τον ποταμό Λουάρ και να ξανοίγονται στο πέλαγος. Το 1848 αφήνει τη Ναντ και μετακομίζει στο Παρίσι για να σπουδάσει νομικά. Γρήγορα τα παρατάει και δοκιμάζει να γράψει, παράλληλα με την απασχόλησή του στο Χρηματιστήριο του Παρισιού για να βγάλει τα προς το ζην.

    Η γνωριμία του με τον εκδότη Πιερ-Ζιλ Ετζέλ θα τον στρέψει ολοκληρωτικά στη λογοτεχνία, «τη μόνη πηγή για την αληθινή ευτυχία», όπως έλεγε. Το 1863 υποβάλλει την παραίτησή του από το Χρηματιστήριο. Ο Ετζέλ ήξερε πώς να πλασάρει το συγγραφικό ταλέντο του Βερν στην αγορά. Πρώτα κυκλοφορούσε τα μυθιστορήματά του σε συνέχειες, μετά σε ολοκληρωμένη μορφή και τέλος σε πολυτελή χρυσοκόκκινη συσκευασία.

    Η τεχνολογική έκρηξη του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα προμήθευσε στον Βερν το απαραίτητο υλικό για πολλά από τα έργα του. Στα μυθιστορήματά του μιλά για υποβρύχια, ιπτάμενες μηχανές, ουρανοξύστες, για την κατάκτηση της Σελήνης, εμπνέοντας σημαντικούς επιστήμονες της εποχής του. Η ικανότητά του να συνδυάζει την πραγματικότητα με τον μύθο και να τοποθετεί την ιστορία του σε εξωτικά μέρη, εκτόξευσαν τη φήμη του από πολύ νωρίς. Σήμερα, ο Ιούλιος Βερν θεωρείται από τους δέκα πιο πολυμεταφρασμένους συγγραφείς όλων των εποχών.

    Τα τελευταία τριάντα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην Αμιένη της Βόρειας Γαλλίας, γενέτειρας της γυναίκας του Ονορέν. Το 1886 ο Ιούλιος Βερν βίωσε δύο τραγωδίες: τραυματίστηκε σοβαρά στο πόδι από πυροβολισμό του παρανοϊκού ανιψιού του Γκαστόν κι έχασε τον αγαπημένο του εκδότη, που έφυγε από τη ζωή. Έξι χρόνια μετά, ο καταρράκτης που τον ταλαιπωρούσε, μείωσε κατά πολύ την όρασή του και στις 24 Μαρτίου 1905 άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 77 ετών, υποφέροντας από διαβήτη και παράλυση. Ο Ιούλιος Βερν είχε έναν γιο, τον Μισέλ, ο οποίος επιμελήθηκε τα ημιτελή του μυθιστορήματα και συνέβαλε στη διάδοση του έργου του.

Βιβλιογραφία                            

·         Ταξίδι στο Κέντρο της Γης

·         Από τη Γη στη Σελήνη

·         Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 ημέρες                         

·         20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα

·         Ροβήρος ο Κατακτητής

·         Μιχαήλ Στρογκώφ

·         Η μυστηριώδης Νήσος

·         Οι πειρατές του Αιγαίου

·         Ο Δεκαπενταετής Πλοίαρχος

·         Καίσαρ Κασκαμπέλ


                                                

Όξινη βροχή - Ο θάνατος των δασών

     Ποιος είναι ο μυστηριώδης ένοχος που ευθύνεται για την καταστροφή, σε τόσο μεγάλη κλίμακα, των δασών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης; Έχουν κατά καιρούς κατηγορηθεί και όχι άδικα η όξινη βροχή, το όζον ακόμα και ένας φυτοπαθογόνος ιός. Το πιθανότερο είναι ότι όλοι αυτοί οι παράγοντες επιδρούν από κοινού ώστε να έχουμε το φαινόμενο, πολλά δέντρα να χάνουν τα φύλλα τους, να μην αναπτύσσονται και τελικά να πεθαίνουν.

     Λεπτομερέστερα μπορούμε να πούμε πως σήμερα είναι γενικά αποδεκτό, ότι η όξινη βροχή είναι το αποτέλεσμα της καύσης του κάρβουνου και του πετρελαίου. Από την καύση αυτή ελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του θείου και οξείδια του αζώτου. Τα αέρια αυτά αντιδρούν με τους υδρατμούς και το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας θειικό οξύ. Τα φυτά για να αναπτυχθούν χρειάζονται από το έδαφος μεταξύ των άλλων και ορισμένα θρεπτικά στοιχεία, όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο και το κάλιο. Τα ιόντα υδρογόνου, που περιέχει η όξινη βροχή, αντικαθιστούν αυτά τα στοιχεία στο έδαφος και με αυτόν τον τρόπο η ανάπτυξη των φυτών παρεμποδίζεται.

     Εκτός από την απομάκρυνση αυτών των στοιχείων από το έδαφος, η όξινη βροχή επιδρά και επί άλλων στοιχείων, όπως ο χαλκός, ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος, το χρώμιο, το μαγγάνιο και  το βανάδιο. Η όξινη βροχή επιδρά επίσης απ' ευθείας και στα φύλλα, καταστρέφοντας το εξωτερικό προστατευτικό τους κάλυμμα, ενώ τα τοξικά συστατικά της εισχωρούν μέσα στα φύλλα από τα στομάτια. Τα πρώτα σημάδια της όξινης βροχής στην Ευρώπη ήρθαν από τη Σουηδία όπου στη δεκαετία του 1970, 18.000 λίμνες της είχαν όξινα νερά και σε 9.000 από αυτές ο πληθυσμός των ψαριών είχε μειωθεί δραματικά. Το 1982 στις ΗΠΑ 3.000 λίμνες και 25.000 μίλια ποταμών είχαν προσβληθεί από την όξινη βροχή. Εργαστηριακές μελέτες έγιναν σε χώρες όπως η Πολωνία, η  Τσεχοσλοβακία, η Γερμανία, η Σοβιετική Ένωση, η Νορβηγία, η Ελβετία, οι ΗΠΑ κ.ά.

     Τα δέντρα που είναι πιο ευαίσθητα στην καταστροφική μανία της όξινης βροχής, είναι κυρίως τα κωνοφόρα και σε μικρότερο βαθμό τα φυλλοβόλα.