Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2017

Αριστοφάνης - Εκκλησιάζουσες (κωμωδία)

  
     Η υπόθεση του έργου είναι μάλλον δημιούργημα της φαντασίας του Αριστοφάνη, ωστόσο τοποθετείται χρονικά σε μια εποχή που θεωρείται πιθανό ότι πράγματι οι γυναίκες της Αθήνας αντιδρούσαν έντονα στην αντρική εξουσία. Ενδεχομένως γραμμένη το 391 ή το 392 π.Χ., ασχολείται με την πολιτική ή μάλλον με μία πλευρά της, αυτή της πειθούς. Είναι όμως η εποχή κατά την οποία ο Αριστοφάνης περνά από την αρχαία στη μέση κωμωδία, μια αλλαγή που ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά τη «Λυσιστράτη» (411 π.Χ.), όταν φαίνεται πως εγκατέλειψε για λίγο το θέμα της πολιτικής. Χρειάστηκαν 19 περίπου χρόνια για να ασχοληθεί ξανά με το θέμα, όμως οι «Εκκλησιάζουσες», όπως αργότερα και ο «Πλούτος» (388 π.Χ.), αν και έχουν και πάλι ως κύριο θέμα την πολιτική, είναι λιγότερο αιχμηρά έργα σε σχέση με παλαιότερες  κωμωδίες του.
     Οι «Εκκλησιάζουσες» παραμένουν, ωστόσο, μία ακόμα πολιτική κωμωδία-σάτιρα, από τις χαρακτηριστικές του Αριστοφάνη, στην οποία για άλλη μια φορά - μετά τη "Λυσιστράτη" - τάσσεται υπέρ των γυναικών. Η πρωταγωνίστρια του έργου, η δυναμική και κατεργάρα Πραξαγόρα, είναι εκείνη που θα αναλάβει τα ηνία της γυναικείας επανάστασης, όχι με σκοπό την επαναφορά σε προηγούμενες καταστάσεις, όπως συμβαίνει με τη Λυσιστράτη, αλλά με μοναδικό στόχο την αλλαγή ολόκληρης της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
     Η πανούργα, λοιπόν, Πραξαγόρα μεταμφιέζεται σε άνδρα, μαζί με όλες τις γυναίκες της Αθήνας και η γυναικεία πομπή φτάνει ως την Εκκλησία του δήμου - στην οποία οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου - και ψηφίζουν νόμο, σύμφωνα με τον οποίο η εξουσία περνά στα χέρια των γυναικών. Κάτι που φέρνει κυριολεκτικά τα πάνω κάτω, σε θέματα όπως η κοινή περιουσία και οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων.
     Αγάπη προς τις γυναίκες, αντίδραση στην πολιτική ή απλή παρουσίαση των ανθρώπινων ελαττωμάτων; Τι απ' όλα αυτά αντιπροσωπεύουν οι «Εκκλησιάζουσες»; Μάλλον και τα τρία, αφού ο Αριστοφάνης ήταν πάνω απ' όλα ο ποιητής των μεγάλων μας ατελειών, που είχαν άμεση επίδραση τόσο στην πολιτική όσο και στη θέση των γυναικών μέσα στην κοινωνία. Κι αν ο μεγάλος κωμωδιογράφος δεν κατάφερε να αλλάξει την κοινωνία της εποχής του ή του δικού μας παρόντος, έχει σίγουρα καταφέρει να μας κάνει ακόμα να γελάμε με τα κατορθώματα της Πραξαγόρας. 

  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.